Tips voor een zomer zonder cybersoa’s
Inmiddels is in heel Nederland de zomervakantie begonnen. Hoewel er steeds meer lokale uitbraken van het coronavirus ontstaan, is met het voorzichtig positieve reisadvies vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken ook de vakantiekoorts toegeslagen. Velen van ons gaan een paar weken weg. We ontdekken de mooiste Nederlandse plekjes of wagen het er toch op en gaan naar het buitenland. Dus zijn de Douane en Buitenlandse Zaken de campagne Wijs op Reis gestart. Kim Gunnink, adviseur cyber resilience bij de Volksbank, vult hun reistips aan met tips voor een zorgeloze zomer zonder cybersoa's. Want corona is niet het enige risico waarmee je te maken hebt deze zomer.
Risicovolle contacten
“Houd afstand en vermijd risicovolle contacten", luidt het devies van gezondheidsinstellingen. Als je heerlijk fietst, wandelt of luiert op het strand lijkt dat geen probleem te zijn. Toch is de wereld vaak maximaal op een armlengte afstand - veel verder stopt de gemiddelde Nederlander zijn smartphone doorgaans niet weg. En zelfs (of juist?) op vakantie reageren we snel op de berichtjes die we ontvangen. Daar profiteren cybercriminelen volop van.
Neem bijvoorbeeld de Twitter-hack van half juli. Vanaf onder andere de geverifieerde Twitter accounts van Elon Musk, Barack Obama en Bill Gates verschenen tweets met de boodschap: “Ik wil iets goed doen voor de wereld. Stuur mij bitcoins en ik stuur je er twee keer zo veel terug".
Binnen enkele minuten na het verschijnen van de eerste tweets waren al meer dan 300 bitcointransacties verricht. Coinbase, een groot bitcoinhandelsplatform, heeft naar eigen zeggen meer dan duizend transacties tegengehouden om zo gebruikers te beschermen tegen deze oplichters. Want dat de beroemdheden vanaf wiens accounts de tweets kwamen zelf niets te maken hadden met de berichten, was al snel duidelijk.
Lees ook: Elkaar helpen, dat doe je toch...?
Een ander fenomeen dat juist in de zomer de kop op steekt, zijn variaties op de hulpvraagoplichting (ook bekend als WhatsApp-fraude) waar helaas al vele Nederlanders slachtoffer van geworden zijn. Volgens de Betaalvereniging ontvangen de Nederlandse banken gezamenlijk zo'n 70 meldingen per dag van deze vorm van oplichting. Nu velen weer op vakantie durven, is de kans groot dat je ineens berichtjes ontvangt van een goede bekende die dringend je hulp nodig heeft omdat hij of zij zogenaamd “vast zit in het buitenland" en dringend geld nodig heeft om weer thuis te komen. De berichtjes kunnen via WhatsApp binnenkomen, maar ook via e-mail en social media kanalen zoals Facebook. En door de wisselende reisadviezen klinkt zo'n verhaal ineens een stuk aannemelijker dan normaal.
Doe het veilig of doe het niet
Gelukkig zijn er een paar simpele tips waarmee je cybercriminelen effectief op afstand houd zonder dat je daarvoor afstand hoeft te doen van je telefoon, tablet of laptop (al lijkt een poosje “offline zijn" ook erg goed te zijn voor een mens). Eigenlijk zijn de tips samen te vatten onder één devies dat heel erg des Volksbanks is: gebruik je gezonde verstand.
Is een aanbod te mooi om waar te zijn, zoals het “gratis geld” dat werd aangeboden op Twitter? Dan ís het ook te mooi om waar te zijn. Vergelijk het met proppers voor een discotheek op een populair vakantie-eiland: mooie mensen die je een fantastische belevenis beloven, maar die jou uiteindelijk laten betalen voor veel te dure cocktails.
Ontvang je een digitale noodkreet? Vraag je dan eens af of het normaal is dat je bekende je in die situatie op zo'n manier benadert. Wordt er druk op je uitgeoefend om zo snel mogelijk de digitale portemonnee te trekken? Grote kans dat je met een oplichter te maken hebt. En is het toch die zoon of dochter die zoiets wel vaker doet? Maak zelfs dan geen geld over voordat je diegene daadwerkelijk hebt gesproken via het oude, vertrouwde telefoonnummer dat jullie eerder altijd gebruikten voor contact. En met gesproken bedoelen we echt een gesprekje, want er zijn al gevallen bekend waarbij criminelen een op Instagram gevonden videootje van jouw bekende afspelen met wat ruis erbij zodat het lijkt alsof de verbinding slecht is, maar jij wel even een bekende stem hoorde en het gevoel hebt dat het klopt.
Lees ook: Coronafraude: trap er niet in!
Online of mobiel betalen? Binnen de hele Europese Unie zijn standaard tarieven geldig voor mobiel internet uit je bundel. Je betaalt in veel landen daardoor net zoveel als in Nederland. Maak dus gebruik van je eigen abonnement en niet van openbare wifi netwerken om ongewenste ogen buiten de digitale deur te houden wanneer je met je geldzaken bezig bent.
En is het na al dat tweeten, appen en betalen de hoogste tijd om je smartphone op te laden? Realiseer je dan dat ook stroom niet altijd 'gratis' is. Vooral bij openbare oplaadstations zoals op luchthavens en in hotels is het niet ongebruikelijk dat via de USB gegevens worden geüpload of download van iemands smartphone. Denk daarom eens aan een USB-poort blocker. Onmisbaar voor de reizigers onder ons: je koppelt het apparaatje tussen je smartphone en het laadstation en het zorgt dat alle pinnetjes zijn afgedekt, behalve degene waar de stroom langs gaat. Goed alternatief is natuurlijk het gebruik van je eigen oplader/powerbank en een stopcontact. Anderen kunnen zo je gegevens niet stelen of ongewenste extra's op je telefoon zetten, dus je kunt veilig opladen.
Lees ook: Word geen money mule (VLOG)
En tot slot: noem je vakantie pas achteraf op social media en niet terwijl je nog aan het genieten bent. Zo voorkom je dat de ouderwetse dieven "vakantiewerk" uitvoeren in jouw huis.
Behoefte aan meer praktische tips of meer weten over (online) fraude, betaalmiddelen en veiligheid? Kijk dan eens op www.veiligbankieren.nl, een initiatief van de Betaalvereniging Nederland in samenwerking met alle Nederlandse banken.