Dag van de Mentale Gezondheid: “Wees lief voor je hoofd!”
Carpe diem! Genieten van het leven. De wereld zien vol kleur. En kunnen omgaan met de uitdagingen in het dagelijks leven. Kun jij dit over het algemeen afvinken? Dan bof je! Voor veel mensen is mentaal goed in je vel zitten namelijk allesbehalve vanzelfsprekend – en zeker niet een knop die je ‘even’ omzet. Juist daarom staan we vanuit de Volksbank stil bij de Internationale Dag van de Mentale Gezondheid. Al sinds 1992 wordt elk jaar op 10 oktober wereldwijd aandacht besteed aan voorlichting en bewustwording op het gebied van psychische gezondheid. En dat is hard nodig, ook op de werkvloer. Want ook al is een gezonde geest minstens zo belangrijk als een gezond lichaam, een gebroken been zie je nu eenmaal beter dan een gebroken brein…
Voor Demian Polane, contentspecialist bij de Volksbank, betekent deze dag veel. Zoveel dat hij zijn persoonlijke verhaal wil delen. Demian weet als geen ander hoe het is om jarenlang last te hebben van depressies. Hoe het soms zoeken is naar een goede balans, in het werk en privé. En hoe je de dag doorkomt wanneer je wakker wordt en de wereld opeens geen kleur meer heeft, maar gitzwart is.
“Ik heb mezelf aangeleerd om erover te praten. Mentale gezondheid raakt zóveel mensen direct en indirect. Het is goed dat organisaties hierbij stilstaan. Zelf ervaar ik de Volksbank als een organisatie die ruimte biedt om op mijn eigen manier met mijn depressies om te gaan. Bij eerdere werkgevers durfde ik nooit het gesprek aan te gaan. Hier voel ik die vrijheid wél.”
Demian, kun je iets vertellen over jouw situatie?
“Sinds een jaar of zeven weet ik dat waar ik last van heb een naam heeft: depressies. Daarvoor merkte ik wel dat ik om de zoveel tijd ergens op vastliep, ik kon er alleen nooit de vinger op leggen. Dat was als kind eigenlijk al zo en in mijn pubertijd werd het nog sterker. Ook daarna bleef het spelen: om de zoveel maanden brak er een periode aan dat ik weinig energie had, geen plezier ervaarde en op de gekste momenten verdrietig kon zijn. Dat klinkt als een achtbaan, maar voor mij was het een soort van normaal. Ik ben in die jaren afgestudeerd, heb verschillende banen gehad, mijn vrouw ontmoet, ben vader geworden. Het leven ging dus ‘gewoon’ door.
Na verschillende therapieën ontdekte ik wat depressies zijn. Dat gaf antwoord op de vele vragen die ik had, maar ik vond het ook heftig, zo’n label. Ik heb daar een tijd mee geworsteld. Ik durf ook wel te zeggen dat ik sindsdien een andere Demian ben. Minder spontaan, wat meer op mijn hoede. Maar in die zeven jaar heb ik ook geleerd hoe ik ermee om kan gaan. Of móet gaan. Verzetten tegen een depressie werkt bij mij averechts. Dan wordt die donkere periode vaak heviger en duurt het langer. Acceptatie zorgt voor rust. Dus een stapje terug, het er laten zijn en nog beter letten op de werk-privébalans.”
Je bent zelf een open boek; ervaar je weleens onbegrip van anderen?
“Wat ik heb is ongrijpbaar, omdat je het niet ziet. En omdat een depressie op de meest onverwachte momenten de kop op kan steken. Ik kan een topdag hebben, als een gelukkig mens in slaap vallen en de volgende ochtend wakker worden met nul energie en het gevoel dat alles donker en loodzwaar is… dat ís toch ook bizar?! Mensen met mentale problemen zijn vaak echte pro’s in het maar blijven doorgaan, die zetten een masker op. Als je er zelf niet bekend mee bent, is het gewoon heel moeilijk om te begrijpen hoe het is. Ik heb een prachtig gezin, een geweldige baan, een fijn huis en lieve vrienden. En toch zijn er periodes dat ik daar geen geluk bij voel. Je kunt er opeens zó diep in zitten, in zo’n depressie. Gelukkig ervaar ik in mijn omgeving juist veel begrip en ben ik gezegend met een netwerk van ‘hulptroepen’ als het even niet meer gaat. Dat komt grotendeels doordat ik er inmiddels makkelijk over kan praten.”
Dat moet lastig zijn, die onvoorspelbaarheid. Hoe beïnvloedt dat je werk?
“Bij mijn werk komt veel creativiteit kijken. Een depressie kan die creativiteit echt naar het nulpunt brengen, dan is het heel lastig om nog een goed verhaal of scherp artikel te schrijven. Bij mijn vorige werkgevers probeerde ik dan door te werken alsof er niks aan de hand was, tot het onvermijdelijke moment dat ik het echt niet meer redde en me ziek moest melden. Toen ik hier solliciteerde, wilde ik daar heel graag een betere manier voor vinden. En dat begon bij het bespreekbaar maken van mijn depressies. Dat is gelukt, dankzij een hele goede leidinggevende die meteen zei dat we het sámen gingen aanpakken. Dat gaf zoveel rust en vertrouwen.
Ik kan oprecht zeggen dat de Volksbank voor mij een plek is waar ik volledig mezelf kan zijn. Het feit dat mijn collega’s op de hoogte zijn, geeft mij de vrijheid en ruimte om een stapje terug te doen als dat nodig is. Het is me heel veel waard dat we in dit soort situaties aan een half woord genoeg hebben, zonder dat ik ontzien word. Want ik ben niet op zoek naar medelijden. Ook niet nu ik mijn verhaal hier deel. Ik doe dit vooral om begrip te vragen voor het onderwerp. En om het bespreekbaar te maken, want er rust nog steeds een taboe op mentale problemen.”
Helpt het jou ook persoonlijk om het bespreekbaar te maken?
“Ja, het helpt echt. Zeker in het begin vond ik dat wel spannend. En toch voelde het op een gegeven moment als iets wat ik moest doen. Dus heb ik erover verteld op Instagram. Daar bieden de meeste mensen - ik ook - vooral inkijkjes in de mooie kant van het leven. Maar laten we eerlijk zijn; de minder fraaie kant hoort er ook gewoon bij. Ik heb mijn verhaal gedeeld, zo rauw als ik het op dat moment voelde. Vooral om open kaart te spelen. En ergens in mijn achterhoofd hoopte ik zo ook voor anderen een deur te openen om erover te praten. Dat gebeurde ook. Mensen die ik al jaren niet had gezien, deelden dat ze zich in mijn verhaal herkenden. Sommigen bedankten me zelfs. Dat vond ik heel bijzonder. Het doet me goed als mensen zich uitgenodigd voelen om er zelf ook open over te zijn. Daar ontstaan hele mooie gesprekken uit.
Inmiddels gaat het al een hele tijd goed. Met de juiste medicatie en acceptatie is het nu al een jaar vrij stabiel. Af en toe glipt er een donkere wolk tussendoor, maar veel minder hevig en langdurig dan voorheen. Ik kan niet onder woorden brengen hoe blij ik hiermee ben. Mijn vertrouwen is ook weer aan het herstellen. Bij een donkere dag is er niet direct meer de angst dat er een wekenlange depressie volgt. Het is echt een onderwerp geworden dat me aan het hart gaat. Zeker als je de cijfers ziet; zóveel mensen moeten hiermee dealen... Dat heeft me ertoe gebracht om komend jaar de halve marathon van Londen te lopen om geld in te zamelen voor Mind, een maatschappelijke organisatie die zich sterk maakt voor mentale gezondheid en mensen met klachten ondersteunt. Voor mij is dit een behoorlijk ambitieus persoonlijk doel, waar ik keihard voor ga trainen. Mijn mentale gezondheid en die van al die andere mensen is het dubbel en dwars waard!”
Wat wil je mensen meegeven die jouw verhaal nu lezen?
“Dat problemen op het gebied van mentale gezondheid voor iedereen zo ontzettend verschillend zijn. Misschien herken je jezelf in mijn verhaal, misschien is dat van jou compleet anders. Hoe dan ook: ik zou iedereen willen meegeven om lief te zijn voor je hoofd! En praten helpt echt. Mijn ervaring is dat wanneer je je open en kwetsbaar opstelt, anderen ook echt luisteren. Maar wat ik écht belangrijk vind, is dat mensen die hiermee worstelen zich in elk geval gesteund voelen, of ze er nu wel of niet over praten. Houd in je achterhoofd dat als iemand wat stiller is, afwezig lijkt of bijvoorbeeld het werk even wat minder goed doet dan je van diegene gewend bent, daar soms een mentale reden voor kan zijn. Een beetje begrip maakt heel veel verschil.”
“Door over mijn depressies te vertellen, hoop ik dat anderen zich ook open durven te stellen”
