Kinderen leren omgaan met geld staat hoog op de agenda. Desondanks gaat er nog altijd veel mis.

PB onderzoek Eurowijs

Gastdocent Mirjam Korver van de Volksbank geeft uitleg bij het lesmateriaal. Foto: Evert Elzinga

Zakgeld is voor veel ouders een essentieel onderdeel van de opvoeding van hun kind. Bijna 60% van alle kinderen tussen 4 en 12 jaar krijgt zakgeld. Van deze kinderen krijgt 60% het zakgeld geheel of gedeeltelijk digitaal. TrendStrateeg Lieke Lamb van Future Expertise Center, haakt hier graag op aan. Zij stelt dat het verstandig is kinderen zo vroeg mogelijk bewust te maken van geld. “Bijvoorbeeld winkeltje spelen of geld inzamelen voor een sponsorloop, helpen daarbij. In deze steeds meer digitale wereld adviseer ik: start met contant zakgeld, dan houden ze makkelijker overzicht. Hebben ze dat eenmaal goed in de vingers, kies dan voor een eigen bankrekening en bankpas. Laat ze vertrouwd raken met een bank-app, laat ze routines leren zoals je pincode geheimhouden en ga met ze in gesprek over hun uitgaven. En heel belangrijk: leer ze overzicht te houden in een digitale wereld waar betalen steeds mobieler wordt en geld steeds minder tastbaar. Geld wisselt nu al contactloos van eigenaar door apparaten naast elkaar te houden. Nieuwe technieken maken dat in de nabije toekomst nóg abstracter. Kortom, zorg ervoor dat je kind bijblijft. Wacht niet totdat ze naar de middelbare school gaan.”

Grote verleidingen

Het onderzoek toont aan dat een ruime meerderheid van de ouders (80%) geen afspraken maakt over hoeveel geld er gespaard moet worden. Lamb voegt daaraan toe: “De invloed van social media en influencers op kinderen is groot. Zij verleiden kinderen tot (impuls-) aankopen. De drempel wordt nog eens extra verlaagd door het gemak van online aankopen. Daarom is het raadzaam vooraf afspraken te maken om vervelende gesprekken te voorkomen als het te laat is.” 

PB Eurowijs Yousif

Yousif (10) tijdens het maken van zijn opdracht: "Ik mag zelf weten wat ik van mijn zakgeld koop." Foto: Evert Elzinga

Virtueel een oogje in het zeil houden

Bijna een derde van de ouders heeft hun kinderen nooit geleerd de pincode geheim te houden. Twee derde leerde hun kinderen nooit bij het pinnen de toetsen af te schermen. Volgens Lamb is het belangrijk dat ouders op de hoogte zijn van de risico’s van digitaal geld. Dat ze bijvoorbeeld weten dat ze bij financiële transacties virtueel over de schouder van hun kind kunnen meekijken.

Educatieprogramma Eurowijs

Het onderzoek geeft aan dat ouders het gevaar van Whatsapp fraude (89%), phishing (85%) en geldezels (65%) kennen. Marinka van der Meer, Chief Customer Officer van de Volksbank: “De cijfers laten zien, dat er over de hele linie nog volop te verbeteren valt waar het gaat om kinderen en geld. Zeker ook omdat er een enorme toename is van het aantal jongeren met schulden. Het is van groot belang dat kinderen al op jonge leeftijd goed leren omgaan met geld. Omdat financiële educatie niet standaard in het curriculum zit, heeft de Volksbank in 2013 het educatieprogramma Eurowijs ontwikkeld. Zo helpen we leerlingen al op jonge leeftijd financiële vaardigheden te ontwikkelen. Dit is een basis om later niet in geldproblemen te komen en vergroot de kans op een financieel onbezorgder leven in de toekomst. Ik ben er trots op dat er inmiddels ruim 1 miljoen leerlingen met het lesmateriaal van Eurowijs hebben gewerkt en dat het belang van financiële educatie door ouders en leerkrachten wordt ingezien.”

Overige bevindingen

• 41% van de kinderen verdient af en toe zelf geld (bijvoorbeeld door klusjes te doen)
• 14% van de kinderen heeft wel eens spijt gehad van een aankoop 
• 6% van de kinderen leent wel eens geld bij hun ouders

Top 5 waar kinderen hun geld aan besteden

1. Kleine speeltjes/accessoires/gadgets (34%) 
2. Snoep en snacks (28%) 
3. Bouwspeelgoed (28%) 
4. Game of apps (of aankopen in een game of app) (26%)
5. Hobbymateriaal (bijvoorbeeld teken- of knutselspullen) (22%)

Tips voor ouders

1. Geef zakgeld en maak er afspraken over. Ga in gesprek over geld. Door zakgeld leren kinderen omgaan met geld en de waarde van geld kennen. Zakgeld is leergeld. 
2. Start op jonge leeftijd al met het geven van digitaal zakgeld. Geef het zakgeld eerst contant én digitaal, en laat zien wat er in de bankapp gebeurt op de rekening.
3. Geef kinderen de vrijheid om ook miskopen te kunnen doen. Zo ervaren ze en zien ze in dat ze het beter aan iets anders hadden kunnen uitgeven. 

Over Eurowijs 

Financiële educatie zit niet standaard in het curriculum van scholen. Met Eurowijs helpen we leerlingen om al vroeg financiële vaardigheden te ontwikkelen. Dit vergroot de kans op een financieel onbezorgder leven voor later. Eurowijs is een doorlopende leerlijn, ontwikkeld door de Volksbank; voor alle groepen van het basisonderwijs, het speciaal onderwijs en de onderbouwgroepen van het voortgezet onderwijs. Leerkrachten kunnen de lessen zelf geven, of een van de Volksbank medewerkers inschakelen als gastdocent. Het hele jaar door, en elk jaar opnieuw. Tijdens de Week van het Geld werken we samen met Wijzer in Geldzaken en Bank voor de Klas van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Sinds de start hebben we al 1 miljoen leerlingen bereikt met het Eurowijs lesmateriaal. Scholen en leerkrachten kunnen het materiaal kosteloos bestellen op www.eurowijs.nl. Op www.eurowijskids.nl kunnen kinderen zelf aan de slag met het thema geld.